Hoa păng xê

菫程な小さき人に 生れたし
Sumire hodo na chiisaki hito ni umaretashi
Soseki

Giá được sinh ra
be bé
như hoa cần

Hoa păng xê là tên phiên âm theo kiểu Tây. Tên hoa phiên âm theo kiểu Đông là hoa cần tam sắc. Thực chất hoa păng xê là loài hoa lai ghép giữa các loài hoa thuộc chi hoa tím, tức là giữa các loài hoa cần. Do vậy hoa cần cũng có thể gọi là hoa păng xê đơn sắc nếu muốn gọi theo kiểu Tây. Hoa păng xê, khác với hoa cần, ở chỗ chúng không mọc hoang dã trong rừng núi. Nhưng giữa hoa păng xê và hoa cần còn có đặc điểm tinh tế khác khác nhau. Hoa păng xê có bốn cánh hoa hướng lên trên, một cánh hoa hướng xuống dưới, còn hoa cần có ba cánh hoa hướng lên trên, hai cánh hoa hướng xuống dưới. Chính vì đặc điểm khác nhau này mà tôi muốn gọi chúng là hoa păng xê, chứ không phải là hoa cần tam sắc, tuy chúng vẫn thuộc chi hoa tím. Hoa păng xê có tên khoa học là Viola x wittrockiana.

Bài haiku của Soseki cũng có thể đọc là: Giá được sinh ra / be bé / như hoa păng xê. Sumire chỉ chung các loài hoa thuộc chi hoa tím. Nhưng tôi có cảm giác hoa cần nhỏ hơn hoa păng xê, mặc dù hoa păng xê cũng nhỏ. Những bông hoa nhỏ bé giữa cuộc đời rộng lớn. Tôi nhớ câu thơ của Thanh Hải: Một nốt trầm xao xuyến / Tan biến trong hòa ca. Hoa păng xê như một nốt trầm tan biến trong bản hòa ca của thiên nhiên. Đó là ý nghĩa của cuộc đời.