Hoa mùi

Lá mùi thơm ngai ngái dưới chân đê
Mùa tháng chạp rau cần xanh đáy ruộng
Xuân Quỳnh

Có lẽ không ai không biết rau mùi, nhưng hoa mùi ít người để ý đến. Hoa mùi rất nhỏ bé và khiêm nhường. Có lẽ người đời chỉ nói đến lá, cây, quả mùi nên hoa của nó bị lãng quên. Cây mùi có tên khoa học là Coriandrum sativum.

Cây mùi có mùi hương kỳ lạ. Rõ ràng không phải là thơm. Nhưng nước tắm đun với lá mùi quyện vào da thịt lại tạo ra một thứ mùi hương thoang thoảng, quyến rũ, khó quên. Đó là một thứ dư hương. Dường như thiên nhiên ưu ái cho miền đất Bắc Việt thứ cây mùi kết quả và trở nên già vào mùa đông, và kỳ diệu làm sao vào đúng tháng chạp cuối năm. Năm mới và hương lá mùi như những thứ song hành. Phải là cái lạnh se se của miền Bắc Việt mới hợp với hương lá mùi còn lưu lại trên da thịt con người. Ở xứ nóng, tắm nước nóng với lá mùi đã là một cái khó, nhưng hương lá mùi trong cái khí hậu nóng nực hay ngay cả trong cái man mát của máy lạnh cũng không hợp, thậm chí dễ tạo ra cảm giác khó chịu. Thiên nhiên Bắc Việt thật diệu kỳ, đến những thứ cỏ cây cũng hợp thời khắc với con người, cùng nhau tôn nhau lên trong những lạc thú đơn sơ, giản dị mà quyến rũ và tinh tế đến lạ kỳ. "Một đêm trăng khuyết đầy thương nhớ / Đất Bắc xa vời không tiếng vang".