Hoa cần

山路来て 何やらゆかし すみれ草
Yamaji kite nani yara yukashi sumire gusa
Basho
 
Đi trên đường núi
cảm hoài chi đó
những cỏ hoa cần

Đây là cây hoa cần có tên khoa học là Viola mandshurica, cùng một chi hoa tím với cây hoa cần chuông. Hoa cần mọc hoang dã rất nhiều trên những bãi cỏ, lối đi trong rừng, trên núi. Hoa thường màu tím, khá nhỏ, mọc lẫn trong cỏ.

Bài haiku của Basho là tâm trạng của một người đang đi trong rừng núi. Lòng bâng khuâng, vấn vương, hoài cảm, nhưng không rõ vì sao lại có tâm trạng như vậy. Chỉ có những cây cần nở hoa tim tím, bé nhỏ, trong các lùm cỏ bên đường. Nếu một người chìm đắm vào suy tư thì khó nhận ra được những bông hoa cần. Nỗi lòng hoài cảm ở đây là do những bông hoa cần gợi nhớ. Rất bé nhỏ, dưới chân người, nhưng gợi cả một trời ký ức.