Ghi chú về obake

Hồ ly (yako, dã hồ)

Văn hóa Nhật Bản rất phong phú về thể loại yêu quái. Có thể phân loại làm ba loại chính: yêu quái (yokai), quái vật (obake) và ma (yurei, u linh). Yêu quái thường được phân định là loại có cư trú ở một nơi nhất định, ví dụ như kappa ở dưới nước. Tôi tạm gọi obake là quái vật. Từ obake có gốc là từ bakeru, có nghĩa là biến hóa. Obake để chỉ loại có khả năng biến hóa như hồ, ly, mộc tinh ... Ma chính là u linh, linh hồn của người chết chưa siêu thoát. Quỷ (oni) thuộc loại yêu quái.

Đặc điểm chính của obake là biến hóa, có khả năng thay đổi hình dạng của mình một cách tạm thời. Sự biến hóa này khác với khái niệm metamorphosis (biến thái), một sự thay đổi hình thái. Obake là khái niệm quan trọng trong truyện Nhân gian thất cách của Dazai Osamu, còn metamorphosis là tên gọi của một tiểu thuyết của Kafka. Trong một số cách dịch, obake trong Nhân gian thất cách được dịch tương đương với daemon, monster hay ghost. Nhưng rõ ràng obake không phải là quỷ hay ma.