Rau hạnh

Lúc nhìn thấy loại hoa này tôi cứ nghĩ đây là một loài hoa súng, bởi vì lá có xẻ rãnh chữ V, một đặc điểm đặc trưng của hoa súng. Về nhà tra mới hay loài hoa này không phải loài hoa súng. Cây hoa này có tên khoa học là Nymphoides peltata. Người Nhật gọi cây hoa này là asaza, còn người Trung Quốc gọi là "hạnh thái", tức là rau hạnh. Thoạt đầu tôi không tin cây hoa này là rau hạnh, bởi vì bài thơ đầu tiên trong Kinh Thi có nói về cây rau này:

Sâm si hạnh thái
Tả hữu lưu chi
Yểu điệu thục nữ
Ngộ mị cầu chi 

So le rau hạnh lơ thơ
Hái theo dòng nước ven bờ đôi bên
U nhàn thục nữ chính chuyên
Nhớ khi thức ngủ triền miên chẳng rời
(Bản dịch của Tạ Quang Phát)

Theo Tạ Quang Phát, Chu Hy chú giải hạnh: rau tiếp dư, rễ mọc ở đáy nước, lá màu đỏ tía hình tròn, đường kính hơn một tấc, nổi trên mặt nước. hoặc tả hoặc hữu, vô định không thường, khi bên trái khi bên mặt, lưu thuận theo dòng nước mà hái lấy. Bài thơ này tôi đọc nhiều lần, và luôn hình dung rau hạnh là một thứ cây dài dài, nổi vật vờ theo làn nước, chứ không hình dung nó như một loại cây súng. Tôi giở quyển Thi Kinh danh vật đồ giải của Nhật ra tra, thì thấy đúng đây là rau hạnh. Tôi vẫn chưa biết cây rau này ăn như thế nào, có mùi vị ra sao. Đi một ngày đàng biết thêm bao nhiêu điều tưởng đã biết mà thực ra là chưa biết.