Chim và hoa

Bài haiku sau của Issa:

Hana saku ya inaka uguisu inaka ame

Bản dịch của tôi:

Hoa nở
oanh đồng quê hót
kẹo lúa mầm đồng quê

Hoa và chim oanh đều chỉ mùa xuân. Hoa nở như giục giã oanh cất tiếng hót. Tiếng hót của chim oanh rất êm ái, ngọt ngào như thứ kẹo mạch nha ngọt ngào của đồng quê. Hoa không đem lại vị ngọt. Nhưng qua tiếng hót của chim oanh, hoa nở đem lại những ngọt ngào cho những ai ngắm nó. Hoa nở, chim hót, kẹo ngọt hòa lẫn vào nhau trong một mùa xuân. Hoa có âm thanh véo von của chim hót, có vị ngọt ngào của kẹo. Chim hót có sắc hoa làm nền, có vị ngọt của kẹo trong âm thanh. Kẹo ngọt có hương vị của hoa và tiếng chim hót véo von. Tôi chợt nhớ tới truyện Hương cuội của Nguyễn Tuân. Hương cuội có hoa, có kẹo nhưng không có chim hót. Cái không gian của Hương cuội là không gian nhân vi, không phải là không gian tự nhiên. Con người tách ra khỏi tự nhiên, đối lập với tự nhiên, để thưởng thức tự nhiên. Ở bài haiku này của Issa, con người hòa vào tự nhiên, chìm lẫn trong đấy để tận hưởng vẻ đẹp bất tận của tự nhiên. Hoa là oanh là kẹo. Và cũng là con người.