Hoa kim ngân

Hoa này có nhiều tên gọi khác nhau. Người Nhật gọi là "hấp cát" đọc theo lối Hán Việt. Cái tên này rất khó nghe. "Cát" là dây sắn, có tên như vậy thì cây thuộc loại thân leo. Người Trung Quốc gọi hoa này là "kim ngân" hay "nhẫn đông". Hoa có tên "kim ngân" vì khi ban đầu nở hoa có màu trắng, về sau ngả sang màu vàng. Trên một cây có thể thấy cả hoa trắng lẫn hoa ngà vàng. Tên trong tiếng Anh là Japanese honeysuckle. Tên tiếng Anh như vậy có lẽ do hình dáng bông hoa trông giống như con ong đang hút mật. Tên khoa học của hoa là Lonicera japonica. Tôi gọi là hoa kim ngân giống như người Trung Quốc. Hoa này rất thơm, hương phảng phất như hoàng lan. Hoa luôn nở thành một cặp đi với nhau.

Buson, một trong "tứ đại bài nhân", bốn nhà thơ haiku vĩ đại nhất của Nhật Bản, có bài haiku sau khá nổi tiếng:

Ka no koe su suikazura no hana chiru goto ni

Bản dịch tiếng Anh của R. H. Blyth:

The voice of mosquitoes,
Whenever the flower of the honeysuckle
Falls.

Còn đây là bản dịch của tôi:

Tiếng muỗi kêu
Bông kim ngân
Mỗi khi rơi xuống

Bài haiku này rất tinh tế. Muỗi bay ra khi mùa hè đến, và là lúc hoa kim ngân nở. Những con muỗi muốn đậu xuống bông kim ngân. Nhưng bông kim ngân lại không chịu nổi sức nặng của những con muỗi và rơi xuống. Những con muỗi, khi bông hoa rơi xuống, không còn chỗ đậu, bay ra và tạo thành tiếng muỗi kêu. Một khung cảnh cực kỳ trầm lặng, thanh bình và tinh tế. Có trầm lặng, có thanh bình mới nghe được tiếng muỗi kêu, mới nhìn thấy các bông hoa đang rơi. Có tinh tế mới cảm nhận và liên tưởng mỗi bông hoa rơi với những con muỗi.