Mẫu đơn

風月の財も離よ深見艸
Fugetsu no zai mo hanare yo fukami-gusa
Basho

Tách khỏi sự giàu có
của gió trăng
hoa mẫu đơn

Hoa mẫu đơn ở chốn này không đẹp, nhưng rất nhiều nhà trồng một khóm mẫu đơn trước sân. Ngồi trong nhà có thể nhìn thấy hoa mẫu đơn ngoài sân. Lúc hoa mẫu đơn nở hết, trông thật rũ rượi và thảm hại. Tôi không biết tại sao người đời lại ví Dương Quý Phi với hoa mẫu đơn. Có thể đó là một thứ hoa mẫu đơn khác, đẹp và kiêu sa hơn. Nguyễn Bính có câu thơ: Mẫu đơn nở đỏ nhà vua nhớ / Câu chuyện hô lai bất thướng thuyền. "Vân tưởng y thường, hoa tưởng dung", không biết có phải là Lý Bạch đang tỷ dụ với hoa mẫu đơn. Có thứ hoa hồng lai ghép với hoa mẫu đơn trông lại rất đẹp. Hoa mẫu đơn trong ảnh là loại phi mẫu đơn. "Phi" có nghĩa là lụa đào, chỉ màu đỏ của thứ lụa đào. Tên khoa học là Paeonia suffruticosa. 

Fukami-gusa, đọc theo âm Hán Việt là "thâm kiến thảo", một tên khác của hoa mẫu đơn (botan). Tôi không rõ nguồn gốc của tên gọi này, nhưng có lẽ chắc chỉ có người Nhật gọi như vậy, bởi vì Quảng quần phương phổ không thấy có chép tên gọi này. Gió trăng là phong nguyệt, ký hiệu của vẻ đẹp thiên nhiên. Nhưng chúng ta thường cảm nhận trăng gió hơi khác. "Một màu quan tái mấy mùa gió trăng", "Phải người trăng gió vật vờ hay sao"...