Ngân hạnh

Đàn bướm vàng - ngân hạnh - đã lại bay về. Mùa thu, cùng với cây phong, ngân hạnh cho lá vàng rực rỡ. Có loại phong cho lá vàng, có loại phong cho lá đỏ, còn ngân hạnh chỉ có một loại, cho lá vàng tuyền. Những chiếc lá như là hoa. Tên khoa học của ngân hạnh là Ginkgo biloba.

Bài haiku sau của Suzuki Michihiko:

tonaru ki mo nakute icho no ochiba kana

Bản dịch của tôi:

Bên cạnh không cây nào
Ngân hạnh
Những chiếc lá rơi rơi

Tôi chợt nhớ tới câu thơ của Đỗ Phủ: Vô biên lạc mộc tiêu tiêu hạ. Những chiếc lá rơi xuống xao xác như không có giới hạn. Lại nhớ tới câu thơ của Nguyễn Trãi: anh hùng hữu hận diệp tiêu tiêu. Người anh hùng ôm hận trong tiếng lá xao xác. Ở bài haiku trên, không có âm thanh của những chiếc lá rơi. Một cây ngân hạnh cô độc. Chỉ có những chiếc lá rơi. Điểm ẩn giấu ở đấy là màu vàng của những chiếc lá. Những cánh bướm vàng lượn quanh cây ngân hạnh nơi những con bướm khác mỏi cánh đang đậu khắp cành. Cánh bướm luôn nhẹ nhàng, mỹ lệ (bay bướm) và do vậy không có âm thanh xao xác của lá. Không phải là một bức tranh tĩnh, là một bức tranh động, nhưng lại tuyệt đối tĩnh lặng. Và rất mỹ lệ. Là một mình giữa mùa thu.