Hoa thủ cầu

Đây là loài hoa mà tôi thấy khó tìm tên gọi tiếng Việt cho nó.  Hoa có tên khoa học là Spiraea cantoniensis, thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Tên tiếng Nhật là "tiểu thủ cầu" hay "tiểu thủ cúc" (kodemari). Thủ cầu hay thủ cúc là quả bóng da nhỏ ngày xưa. Có lẽ tương đương với nó ở Việt Nam là quả phết trong trò chơi đánh phết đã thất truyền hay quả cầu mây hiện nay. Tiếng Trung gọi hoa là "ma diệp tú cầu" hay "tú tuyến cúc". Cả hai tên gọi này tôi đều thấy không thích hợp. Tú cầu đã dùng để gọi cho hoa thuộc chi Hydrangea. Xếp hoa vào dạng hoa cúc cũng không thích hợp. Tôi đành gọi theo tên gọi của Nhật là hoa thủ cầu. Hoa thật ra không có dạng cả một quả cầu đầy đủ, mà chỉ có một phẩn cầu ở trên. Các bông cầu này hay nở cả một dải dài dọc theo nhánh cây. Cây thuộc loại cây bụi. Hoa nở vào khoảng cuối tháng tư, cùng dịp hoa tuyết cầu nở.

Đây là bài haiku của Makoto Kemmoku mà tôi tìm thấy trên mạng, một bài haiku hiện đại:

kodemari y ate no todokazaru yume musu

Tôi dịch như sau:

Hoa thủ cầu
Chưa đến tay
Vô số mộng

Ở bài haiku này có hai chữ "tay", một trong tên hoa, một ở sau tên hoa. Không phải hoa thủ cầu chưa tới tay, mà là vô số mộng vẫn còn chưa đến tay. Có nghĩa là khi hoa thủ cầu nở, tôi còn muốn mơ thêm nhiều giấc mơ nữa. Những giấc mơ như những bông hoa chi chít trong mỗi cầu hoa, trong những dải cầu hoa trên cây hoa thủ cầu. Giấc mơ cuối xuân đấy là những giấc mơ gì thì tôi không biết. Giấc mộng tầm xuân, biệt xuân hay đón chào một mùa hè đang tới?