Đây là hoa Iris. Nhưng tôi sẽ không gọi là hoa diên vĩ. Trong tâm tưởng của tôi hoa diên vĩ luôn có màu tím và là hoa trên cạn. Hoa Iris này mọc ở ven hồ ao. Tôi gọi là hoa xương bồ giống như người Nhật đặt tên cho chúng. Tên khoa học là Iris pseudacorus. Chúng mọc thành cụm và có hai màu vàng và trắng. Loại hoa này chỉ có ba cánh to bên ngoài và cánh nhỏ bên trong. Hoa xương bồ nở vào tháng 5, báo hiệu mùa hè đã sang.
Bài tanka sau ở trong Cổ kim Hòa ca tập, bài số 469, khuyết danh
Hototogisu naku ya satsuki no ayamegusa ayame mo siranu koi mo suru kana | when nightingales sing in the sweet purple iris of the Fifth Month I am unmindful of the warp on which we weave love's pattern |
Chim quyên hót
Tháng năm
Hoa xương bồ
Bên khung cửi lơ đãng
Tình yêu ta dệt nên
Hototogisu là chim đỗ quyên hay chim cuốc (cuculus canorus). Bản tiếng Anh đã dịch thành chim họa mi là không chính xác. Vế đầu và vế sau của bản tanka liên kết với nhau bằng cụm âm tiết ayame. Hai đặc trưng cho đầu mùa hạ là chim quyên và hoa xương bồ. Và cũng chính ở trong thời gian này tình yêu dễ đâm chồi nảy nở, giống như câu phương ngôn "Tháng năm người thêm trẻ". Những buổi chiều đầu hè ở các nước ôn đới rất tuyệt diệu, chiều như mật ngọt và dịu êm, khoảng thời gian rất đẹp trong năm. Ở đây lại một lần nữa thấy rằng chim quyên đã không còn là hình ảnh cuốc kêu rỏ máu nữa.
bác ơi, bác cho cháu hỏi với, cháu thấy hoa Iris đâu có giống gì với cái đuôi diều hâu mà đặt tên là Diên Vĩ? Hay là cháu hiểu sai chữ Diên rồi?
ReplyDeleteThế bạn Vuon Hoa có thấy thân cỏ trong ảnh có giống đuôi con diều hâu không? Diên vĩ, theo Hán từ điển cho biết là thảo danh, tức là tên một loại cỏ.
ReplyDeleteBác ĐA, theo em biết thì cuốc không phải là quyên (cuculus canorus), con cuốc ở VN có tên khoa học là amaurornis phoenicurus, thuộc họ gà nước chứ ko phải họ cu. Tu hú (eudynamys scolopaceus) ở VN thì mới là cùng họ cả đỗ quyên bên TQ. Ngoài ra, nightingale ko phải họa mi hay sơn ca như cách người Việt gọi, em thấy TQ gọi tên nó là dạ oanh.
À, Tản Đà có bài thơ về cuốc có câu: Bờ ao trên bụi có con cuốc/ Ở dưới lại có con chẫu chuộc...
ồ ồ, thế mà Vườn Hoa cứ nghĩ do cái hoa, hóa ra là do cái lá...
ReplyDeleteVườn Hoa đã về xem, cây Diên Vĩ khi mua về đã lớn nên trông cả bụi lùm xùm không giống đuôi con diêu hâu lắm, nhưng cây Xạ Can - Rẽ Quạt còn nhỏ, nhìn đúng là giống thật.
Cảm ơn bác tuhu và bác Đông A.