Hoa này là hoa thài lài chính gốc, khác với hoa thài lài tím là tên ngoại suy. Tên khoa học của hoa là Commelina communis. Chi Commelina được gọi là chi thài lài. Tôi không biết "thài lài" có nghĩa gì. Cây hoa này trong tiếng Nhật được gọi là "lộ thảo" (tsuyukusa), có nghĩa là "cỏ sương", một cái tên khá hay. Hoa này cứ đến chiều là cụp mất. Hình dạng của hoa thài lài này cũng ngộ nghĩnh. Có hai cánh xanh lục ở phía trên, và nhị hoa dài vươn ra phía dưới. Người Trung Quốc còn gọi cây hoa này là "áp chích thảo", có nghĩa là "cỏ chân vịt".
Bài tanka sau ở trong Cổ kim Hòa ca tập, bài số 795, khuyết danh:
yo no naka no
hito no kokoro wa
hanazome no
utsuroi yasuki
iro ni zo arikeru
Bản dịch của tôi:
Ở trong cõi đời này
Tình người là sao vậy?
Phẩm nhuộm làm từ hoa
Những bông thài lài nở
Sắc màu phai bạc mau
Ở Nhật Bản có truyền thống dùng hoa thài lài xanh làm phẩm nhuộm vải vóc, quần áo. Phẩm nhuộm này cho màu không bền, vải vóc quần áo bạc màu rất nhanh. Tình người ở bài tanka này được ví như phẩm nhuộm làm từ hoa thài lài xanh, không bền và dễ nhạt phai. Trong Cổ kim Hòa ca tập còn hai bài tanka nữa, cũng nói đến phẩm nhuộm làm từ hoa thài lài này và cũng được làm ẩn dụ cho tình yêu, tình người chóng thay đổi, nhạt phai. Dường như hoa thài lài xanh trở thành ẩn dụ hay điển tích cho tình người chóng phai nhạt.
Bài tanka sau ở trong Cổ kim Hòa ca tập, bài số 795, khuyết danh:
yo no naka no
hito no kokoro wa
hanazome no
utsuroi yasuki
iro ni zo arikeru
Bản dịch của tôi:
Ở trong cõi đời này
Tình người là sao vậy?
Phẩm nhuộm làm từ hoa
Những bông thài lài nở
Sắc màu phai bạc mau
Ở Nhật Bản có truyền thống dùng hoa thài lài xanh làm phẩm nhuộm vải vóc, quần áo. Phẩm nhuộm này cho màu không bền, vải vóc quần áo bạc màu rất nhanh. Tình người ở bài tanka này được ví như phẩm nhuộm làm từ hoa thài lài xanh, không bền và dễ nhạt phai. Trong Cổ kim Hòa ca tập còn hai bài tanka nữa, cũng nói đến phẩm nhuộm làm từ hoa thài lài này và cũng được làm ẩn dụ cho tình yêu, tình người chóng thay đổi, nhạt phai. Dường như hoa thài lài xanh trở thành ẩn dụ hay điển tích cho tình người chóng phai nhạt.
màu hoa phai tàn nhưng sắc xanh ở mãi trong tâm trí, ý thơ ở mãi trong lòng ..
ReplyDeleteEm rất thích đọc những bài như thế này của bác. Cây cỏ hoa, những thứ hoa dại, những thứ hoa bé xiu xíu làm em cảm động.
ReplyDeleteCái hoa này em thấy hoài nay mới biết tên. Cảm ơn bác.
ReplyDelete