Hôm nay đọc The New Yorker thấy bài thơ A dream của Jorge Luis Borges, qua bản dịch của Suzanne Jill Levine. Tôi thấy thích bài thơ này và thử dịch ra tiếng Việt. Công nhận, The New Yorker đưa bài thơ này rất hợp thời. Không rõ Borges sáng tác bài thơ này vào năm nào. Thẩm mỹ về chuỗi vô tận, A trong A trong A ... rất hợp với tư duy phương Đông, không có khởi đầu và không có kết thúc, và con người chỉ còn có thể bất lực mà thôi. Nhưng thực ra các chuỗi vô tận không hẳn đã là vô tận. Chúng có một giới hạn, giống như nghịch lý Achilles đuổi rùa của Hy Lạp cổ đại. Cái giới hạn đấy là lúc con người có thể đọc được những gì mà những người tù đã viết ra.
Ở một nơi hoang vắng ở Iran có một tháp đá không cao lắm, không có cửa cũng như cửa sổ. Trong căn phòng duy nhất (với nền đất và có dạng hình tròn) có một chiếc bàn gỗ và một chiếc ghế băng. Trong ngục tròn đó có một người nom giống như tôi đang viết chữ mà tôi không thể hiểu, một bài thơ dài về một người trong một ngục tròn khác đang viết một bài thơ về một người trong một ngục tròn khác... Diễn tiến này chẳng bao giờ kết thúc và chẳng một ai có khả năng được đọc những gì mà những người tù đã viết ra.
Một giấc mơ
Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges
Ở một nơi hoang vắng ở Iran có một tháp đá không cao lắm, không có cửa cũng như cửa sổ. Trong căn phòng duy nhất (với nền đất và có dạng hình tròn) có một chiếc bàn gỗ và một chiếc ghế băng. Trong ngục tròn đó có một người nom giống như tôi đang viết chữ mà tôi không thể hiểu, một bài thơ dài về một người trong một ngục tròn khác đang viết một bài thơ về một người trong một ngục tròn khác... Diễn tiến này chẳng bao giờ kết thúc và chẳng một ai có khả năng được đọc những gì mà những người tù đã viết ra.
Bài thơ hay quá, nhiều ý nghĩa ghê. Vòng luẩn quẩn trong 1 nhà tù chật hẹp, Thanks bác
ReplyDeleteDạo này bác toàn chơi hoa thôi, chẳng viết blog nữa. Tôi rất thích những entry như thế này, tôi học hỏi được nhiều điều hay, thậm chí còn sử dụng chúng, đưa chúng vào văn nữa. Xin cảm ơn bác.
ReplyDeleteTôi sẽ dịch ngược ý thơ này qua tiếng Việt và đặt nó vào quyển TT tôi đang viết về thời Hai Bà Trưng. Cuối sách, bác Đông A sẽ là 1 trong những người tôi trân trọng cảm ơn 1 cách chung chung vì tôi "chôm" các ý tưởng trong blog bác hơi nhiều, rất khó chú rõ ràng.
ReplyDeleteCâu hỏi đặt ra cho bạn Borges là bạn nghĩ gì về chữ "khác". Nếu bạn muốn định nghĩa cái vô hạn bằng một số hữu hạn từ ngữ chỉ dựa vào cái chữ "khác" tội nghiệp thì e rằng hơi ngây thơ quá. Có trông chỗ sau khác chỗ trước, bạn Borges đinh ninh mình đi về vô hạn hóa ra lại đi vòng quanh hình tròn mà không hay.
ReplyDelete