Hoa gai lửa

Cái tên "gai lửa" này nghe có vẻ không thích hợp với những chùm hoa trắng. Thật ra tên "gai lửa" không phải do hoa, mà là do quả. Quả cây này có từng chùm màu đỏ hay vàng, có lẽ trông giống như lửa. Tên "gai lửa" có xuất xứ từ cả tiếng Anh lẫn tiếng Trung. Tên cây trong tiếng Anh là firethorn, còn trong tiếng Trung là "hỏa cức". Thorn hay cức đều là cây gai, fire hay hỏa đều là lửa. Cây này vốn là cây bản địa ở Trung Quốc, do đó có thể suy ra tên tiếng Anh là tên phát sinh từ tên tiếng Trung Quốc. Cây này trong tiếng Nhật là "quất nghĩ" (tachibana-modoki). Tên khoa học của cây là Pyracantha angustifolia. Hoa gai lửa trông rất giống hoa thủ cầu. Chúng có thể nở thành chùm cầu hay rải rác theo nhánh cây. Nhiều khi nhìn hoa tôi không biệt được. Phải nhìn lá mới biết cây nào là gai lửa, cây nào là thủ cầu. Lá cây gai lửa hơi có gợn răng cưa ở mép lá, còn lá cây thủ cầu có răng cưa lớn ở phần đầu lá.

Tiểu thuyết Tiếng chim hót trong bụi mận gai có nói đến một loài chim lao mình vào cây mận gai chết. Thực ra tiểu thuyết không nói cụ thể là cây mận gai, chỉ nói đến một thứ cây gai (a thorn tree). Bản dịch tiếng Việt đã quy cây gai thành cây mận gai (Prunus spinosa, blackthorn). Cây mận gai không phải là cây đặc trưng cho loài cây gai. Cây đặc trưng cho loài cây gai là hawthorn (Crataegus), có hoa khá giống hoa cây gai lửa.

Ghi chú: Tiếng chim hót trong bụi mận gai là tên tiểu thuyết được dịch qua bản dịch tiếng Nga: Поющие в терновнике. Терновник là cây mận gai (Prunus spinosa). Bản dịch tiếng Việt qua bản dịch tiếng Pháp có nhan đề Những con chim ẩn mình chờ chết. Hóa ra cuốn tiểu thuyết này chưa có bản dịch tiếng Việt từ nguyên bản tiếng Anh. Nhan đề trong tiếng Anh là The thorn birds. Cũng khó dịch ra tiếng Việt.